عالم غیب چیست و چگونه می توان با آن ارتباط گرفت؟

عالم غیب به معنای همه‌ی چیزهایی است که از حوزه درک ما کاملا خارج است. کاملا طبیعی است که انسان به دلیل داشتن درک محدود نمی تواند تمامی جهان را یکجا درک کند و از راز و رمز موجود در تمامی پدیده ها یا اتفاقات پیرامون خود اطلاع داشته باشد.

عالَم غیب بخشی از عالم هستی که با حواس پنج‌گانه قابل مشاهده نیست و در مقابل عالم شُهود قرار می‌گیرد که با حواس پنج گانه درک می‌شود. علامه طباطبایی وحی و جهان آخرت را از مصادیق عالم غیب دانسته است. در برخی از آیات قرآن، آگاهی از عالم غیب، ویژه خداوند دانسته شده؛ ولی طبق برخی دیگر از آیات، پیامبران هم می‌توانند با اذن خداوند از عالم غیب اطلاع داشته باشند. منبع

آشنایی با هر موضوعی که از حوزه درک انسان خارج است باعث می شود حوادث و پدیده ها را بهتر درک کنیم و به جهانبینی عمیق تری دست پیدا کنیم. اما عالم غیب چیست و منظور از کلمه عالم و غیب چیست؟ آیا می توان به آن وارد شد؟

عالم غيب چيست؟  

عالم غیب به معنای همه‌ی چیزهایی است که از حوزه درک ما خارج است. کاملا طبیعی است که انسان به دلیل داشتن درک محدود نمی تواند تمامی جهان را یکجا درک کند و از راز و رمز موجود در تمامی پدیده ها یا اتفاقات پیرامون خود اطلاع داشته باشد. با توجه به محدود بودن درک انسان و جایگیری فکر و ذهن او در قالبی مشخص، کاملا مبرهن است که او نمی تواند هرچه از این چارچوب خارج است را بفهمد  و درک کند. به هر آنچه از درک ما خارج است (به بیان ساده) عالم غیب گفته می شود.

رازهای عالم غیب

تعداد بسیاری از حقایقی که در حوزه دین مصداق دارند، در عامل غیب اتفاق می افتند و با چشم سر نمی توان آنها را نظاره کرد یا به آسانی دید. شناخت اتفاقاتی که در این عالم رخ می دهند تنها به واسطه عقل و پذیرفتن راه های درک و شناخت عمیق ممکن میشود؛ اینکه ما بپذیریم بخشی از آنچه پیرامون مان می گذرد از دایره درک مان خارج است. در بسیاری از متون دینی ( نه فقط اسلام) روایاتی وجود دارد که وجود این عالم را حتمی و غیر قابل انکار می داند. بسیاری از مسائلی که در مورد عالم غیب مطرح می شوند عموما مربوط به گناه یا ثواب، اتفاقاتی که پس از مرگ برای اولیای الهی رخ داده است یا حوادثی که قرار است در آینده رخ دهد اشاره دارند.

اعتقاد به عالم 

همانطور که از معنای تحت الفظی کلمه غیب مشخص است، وقتی از عالم غیب صحبت می کنیم در واقع در مورد همه‌ی پدیده ها و اتفاق هایی صحبت می کنیم که پوشیده، پنهان یا مخفی هستند. البته نه به این معنا که چیزی از انسان عملا پوشیده مانده است بلکه به این معنا که به خاطر سرشت و ویژگی های فیزیکیِ انسان، این اتفاقات و حقایق از چشم انسان مخفی می مانند. اما اگر بخواهیم در جلد انسان به این کلمه معنی بدهیم می گوییم هرآنچه از ما پنهان و مخفی است.

بنابراین اینکه چطور به معنا و ساختار و ماهیت ِاین کلمه دقت کنیم، بسیار اهمیت دارد. به عنوان مثال وقتی خورشید پشت ابر پنهان می شود، ما نمی توانیم بگوییم که خورشید وجود ندارد یا عمدا مخفی شده است. خورشید بنا به شرایط مدتی پشت ابر می ماند اما وجود آن انکار پذیر نمی شود یا خورشید خود را به طور خود خواسته از دید ما مخفی نمی کند، این به این خاطر رخ می دهد که ما توانایی دیدن نور خورشید را از پس ابرها نداریم.

اعتقاد به عالم غیب نیز چنین است. با رد یا آوردن دلیل از سمت کسانی که به وجود آن اعتقاد ندارند، دچار تزلزل وجودی نمی شود و نمی توان گفت که عالم غیب در کار نیست. این فقط به این دلیل است که ما به اقتضای ماهیت و  ساختار وجودی خود نمی توانیم آن را درک و مشاهده کنیم. بسیاری از افراد به عالم غیب اعتقاد دارند و دلایل خود را برای این اعتقاد ذکر می کنند.

یکی از مهم ترین ِاین دلیل ها رسیدگی به امور انسان و کلیه اعمالی است که او در مدت حیات در دنیای فانی انجام داده است. اعتقاد به عالم غیب سبک زندگی انسان ها را نیز تغییر می دهد. شما می توانید دو فرد که یکی اعتقاد به عالم غیب دارد و دیگری که چنین اعتقادی ندارد را از نظر سبک زندگی مورد بررسی قرار دهید و به نتایج جالب توجهی دست پیدا کنید.

اگر بخواهیم از منظر دینی به این موضوع نگاه کنیم باید بگوییم که اعتقاد به عالم غیب به حدی در دین اسلام اهمیت دارد که گفته می شود اگر کسی به عالم غیب اعتقاد نداشته باشد و نتواند آن را درک کند، عملا اعتقاد واقعی به این دین نخواهد داشت و به صورت صوری یا به طور اسمی، مسلمان است.

جایگاه عالم غیب در قرآن

حال که صحبت به میزان اهمیت عالم غیب در دین اسلام رسید، بهتر است نگاهی به ارزش و اهمیت آن به طور دقیق در قرآن داشته باشیم تا این موضوع به طور عینی به ما ثابت شود. طبق منابع، منظور از کلمه «عالم» در عالم غیب، هر چیز عاری از ماده است و منظور اصلی خداوند است.

به این آیه دقت کنید:

ثم تردون الی عالم الغیب و الشهاده – پس از مرگ پیش کسی خواهید رفت که به عالم غیب آگاهی دارد.

این نکته نشان از این دارد که پس از مرگ، درک انسان فراتر رفته و می تواند این عالم را درک کند؛ این همان نکته ای است که در ابتدای مطلب به آن پرداختیم، به این معنا که انسان در جهان و عالم مادی، دارای درک محدود است اما پس از مرگ این محدودیت از بین خواهد رفت چرا که خالق خود را در عالم غیر مادی ملاقات خواهد کرد. همچنین این آیه به این نکته اشاره دارد که احاطه این دو عالم یعنی غیب و عالم شهود در اختیار خداوند است. البته در مورد توانایی انسان برای برقراری ارتباط با جهان غیب در ادامه طبق منابع موثق صحبت خواهد شد.

آیه دیگری در قرآن در مورد عالم غیب آورده شده است:

من وراث هم برزخ الی یوم یبعثون – پشت سر آنها برزخی وجود دارد تا زمانی که برانگیخته شوند.

الذينَ يومنون بالغيب و يُقيمون الصلاه – افراد پرهیزکار کسانی هستند که به غیب ایمان می آورند و نماز برپا می دارند.

آیه‌ای که در بالا از قران ذکر شده است، مجددا به نکته ای که در مورد اهمیت اعتقاد به این عالم ذکر شد ( در دین اسلام) اشاره دارد. در واقع معتقدین به غیب در زُمره افراد پرهیزکار قرار می گیرند.

درک عالم غیب

اولین و مهم ترین آگاه نسبت به عالم غیب در بسیاری از مطالب و نوشته های (دینی و غیر دینی) خدا شمرده می شود. پس از خداوند است که می توان در مورد آگاهی سایر افراد در مورد این عالم صحبت کرد اگرچه اذن و اجازه درک عالم غیب نیز برای افراد (حتی از ابتدای خلقت و هبوط پیامبران بر زمین) صرفا براساس اذن خداوند قلمداد می شود.

حتی بسیاری از پیامبران در بسیاری از گفته ها و روایات خود اذعان نموده اند که به طور عادی و معمول هیچ گونه درکی از عالم غیب نداشته اند مگر اینکه از سمت خداوند این اجازه را پیدا می کرده اند که بتوانند اطلاعاتی از این عالم دریافت کنند یا به مسئله خاصی آگاه شوند. این موضوع به عینه در آیات قرآن نیز آورده شده است.

به عنوان مثال در سوره هود آیه 31 آورده شده است که:

و لا اقولُ لكم عندي خزائِن الله ولا أعلم الغيب

در آخر جمله حضرت نوح به مردم خود می گوید که علم غیب ندارد. این نکته به شکل های مختلفی از زبان پیامبران نقل شده است. پس یکی از راه های درک اساسی ِاین عالم این است که فرد برگزیده خداوند باشد و خداوند اجازه و اذن درک (نسبی) عالم غیب را به او بدهد؛ چرا که درک کامل عالم غیب به واسطه شرایط جسمی و موانعی که بر سر راه انسان در دنیای مادی وجود دارد، ممکن نیست.

بنابراین به شکل ساده، عالم غیب را می توان جهانی بی نهایت تصور کرد که به واسطه جسم خاکی تنها بخش کوچکی از آن درک می شود و درک کامل آن در عالم شهودی (عالم ماده) غیر ممکن است.

اتصال به عالم غیب ممکن است؟

سوالی که پیش روی بسیاری از افراد بعد از کسب اطلاعات در مورد عالم غیب قرار می گیرد این است که آیا می توان اتصال به عالم غیب را تجربه کرد؟ یک انسان عادی در دنیای مادی، و در شرایطی که عملا آخرین پیامبر ظهور کرده و امکان ارتباط با او وجود ندارد، می تواند به این عالم (حتی کم) متصل شود و از اسرار موجود در آن باخبر شود؟ باور ها در این میان دو تکه می شود. برخی مانند آنها که به عالم غیب اعتقاد دارند و برخی دیگر که اعتقاد ندارند، نظرات متفاوتی بیان می کنند. بسیاری از افراد متفقل القول هستند که انسان های معمولی و عادی به دلیل اتصالِ سفت و سخت به جهان مادی نمی توانند با جهان غیر مادی و جهان غیب ارتباط برقرار کنند و در عین حال گروهی دیگر وجود دارند که معتقد هستند چنین کاری شدنی است و اتصال به این عالم ممکن است.

اتصال به عالم غیب از سمت گروه موافق به این صورت مطرح می شود که انسان می تواند با تفکر و رسیدن به کمال، عالم معنا و غیر مادی را درک کند. بنابراین انسان های عادی می توانند در طی زمان و انتخاب روش های خاص زندگی به کمال برسند و بتوانند این عالم را درک کنند اما این در حالی است که پیامبران و افراد دارای قرب ویژه به خداوند از راه های دیگر و غیر عادی توانسته اند عالم معنا را درک کنند (که به اذن خدا مربوط می شود).

بنابراین برای اینکه بتوانید جزء افرادی باشید که به مسائل و حقایق موجود در جهان غیب دست می یابند، باید مسیر زندگی و شرایط خود را تغییر دهید؛ تغییر درونی از پایه و اساس.

منابع آیه ها

سوالات پر تکرار

عالم غيب چيست؟  

عالم غیب به معنای همه‌ی چیزهایی است که از حوزه درک ما خارج است. کاملا طبیعی است که انسان به دلیل داشتن درک محدود نمی تواند تمامی جهان را یکجا درک کند و از راز و رمز موجود در تمامی پدیده ها یا اتفاقات پیرامون خود اطلاع داشته باشد.

اعتقاد به عالم غیب یعنی چه؟

همانطور که از معنای تحت الفظی کلمه غیب مشخص است، وقتی از عالم غیب صحبت می کنیم در واقع در مورد همه‌ی پدیده ها و اتفاق هایی صحبت می کنیم که پوشیده، پنهان یا مخفی هستند. البته نه به این معنا که چیزی از انسان عملا پوشیده مانده است بلکه به این معنا که به خاطر سرشت و ویژگی های فیزیکیِ انسان، این اتفاقات و حقایق از چشم انسان مخفی می مانند. اما اگر بخواهیم در جلد انسان به این کلمه معنی بدهیم می گوییم هرآنچه از ما پنهان و مخفی است.

عالم غیب در قرآن چه جایگاهی دارد؟

حال که صحبت به میزان اهمیت عالم غیب در دین اسلام رسید، بهتر است نگاهی به ارزش و اهمیت آن به طور دقیق در قرآن داشته باشیم تا این موضوع به طور عینی به ما ثابت شود. طبق منابع، منظور از کلمه «عالم» در عالم غیب، هر چیز عاری از ماده است و منظور اصلی خداوند است.

عالم غیب چگونه درک می شود؟

اولین و مهم ترین آگاه نسبت به عالم غیب در بسیاری از مطالب و نوشته های (دینی و غیر دینی) خدا شمرده می شود. پس از خداوند است که می توان در مورد آگاهی سایر افراد در مورد این عالم صحبت کرد اگرچه اذن و اجازه درک عالم غیب نیز برای افراد (حتی از ابتدای خلقت و هبوط پیامبران بر زمین) صرفا براساس اذن خداوند قلمداد می شود.

اتصال به عالم غیب ممکن است؟

بسیاری از افراد متفقل القول هستند که انسان های معمولی و عادی به دلیل اتصالِ سفت و سخت به جهان مادی نمی توانند با جهان غیر مادی و جهان غیب ارتباط برقرار کنند و در عین حال گروهی دیگر وجود دارند که معتقد هستند چنین کاری شدنی است و اتصال به این عالم ممکن است.